ΠΡΩΤΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
Προτού όμως οδηγηθεί το μωρό στο πρώτο του μπάνιο, ο παιδίατρος πρέπει ν’ αξιολογήσει τη γενική κατάσταση του νεογνού με τη βοήθεια της βαθμολογίας κατά Apgar.
Πολλά νεογέννητα αμέσως μετά τον τοκετό τους, εμφανίζουν προβλήματα από το αναπνευστικό ή το κυκλοφορικό. Πολλοί λόγοι ευθύνονται γι’ αυτά τα προβλήματα, όπως είναι ένας κοπιαστικός και μακρύς τοκετός, η περιτύλιξη του ομφάλιου λώρου, η νάρκωση της μητέρας. Τα παραπάνω μπορούν να προκαλέσουν ενδομήτρια υποξία και ασφυξία στο βρέφος, κάτι το οποίο μπορεί να επιβαρύνει τη μετέπειτα ζωή του.
Διαπιστώνουμε λοιπόν πόσο σημαντική είναι η εξέταση και παρατήρηση της γενικής κατάστασης του νεογνού ιδίως τα πρώτα λεπτά της ζωής του μετά την έξοδό του από τη μήτρα της μητέρας του.
Για την αξιολόγηση λοιπόν της γενικής κατάστασης του νεογνού την ώρα αμέσως μετά τη γέννησή του και τα πρώτα λεπτά της εξωμήτριας ζωής του, χρησιμοποιείται η «βαθμολογία κατά Apgar».
Βλέπουμε ότι αξιολογούνται οι καρδιακοί παλμοί, η αναπνοή, ο τόνος, η αντίδραση στα ερεθίσματα και το χρώμα του, τα πρώτα 1 , 2 και 5, λεπτά της ζωής του.
Ένα νεογνό τελείως υγιές θα παρουσιάσει μια βαθμολογία του Apgar ισοδύναμη με 10. Είναι δεκτή σαν φυσιολογική μια βαθμολογία που ‘ναι ίση ή μεγαλύτερη από το 7. Αντίθετα με μια βαθμολογία κατώτερη, έχουμε να κάνουμε με νεογνική ασφυξία.
Οι καρδιακοί παλμοί του εμβρύου πρέπει να ‘ναι από 100 σφύξεις το λεπτό και πάνω, το κλάμα του να ‘ναι δυνατό, γιατί αυτό προκαλεί την πρώτη εισπνοή, η οποία γεμίζει τις πνευμονικές κυψελίδες με αέρα και θέτει σε λειτουργία το μηχανισμό της αναπνοής. Θα πρέπει να κάνει ενεργητικές κινήσεις, οι οποίες να δείχνουν ικανοποιητικό μυϊκό τόνο.
Επίσης το χρώμα της επιδερμίδας του, θα πρέπει να είναι ροδαλό και v’ αντιδρά το βρέφος στα διάφορα ερεθίσματα.
Αυτά όλα τα χαρακτηριστικά τα βαθμολογεί o παιδίατρος – όπως είπαμε και προηγουμένως – τα πρώτα 1, 2, 5 λεπτά της ζωής του νεογνού κι αν χρειασθεί επιμηκύνει ο ίδιος το χρόνο επανάληψης της αξιολόγησής τους. Το άθροισμα της βαθμολογίας και των πέντε λειτουργιών δίνει την τελική βαθμολογία κατά Apgar.
Προτού αναφερθούμε στην εκτενέστερη αντικειμενική εξέταση των μελών και συστημάτων του νεογέννητου, καλό είναι να επισημάνουμε ότι υπάρχουν διαφορετικές ονομασίες για κάθε νεογνό, ανάλογα με την εβδομάδα εγκυμοσύνης κατά την οποία γεννιέται.
Πρόωρο = Λέγεται το νεογνό που ο χρόνος κύησής του είναι μικρότερος από 37 εβδομάδες, ανεξάρτητα από το βάρος που γεννήθηκε.
Λιποβαρές = Λέγεται το νεογνό, είτε είναι πρόωρο είτε τελειόμηνο, το οποίο έχει βάρος γέννησης μικρότερο απ’ το φυσιολογικό βάρος που θα έπρεπε να είχε για την ηλικία του.
Για παράδειγμα: Λιποβαρές τελειόμηνο, είναι αυτό που ζυγίζει λιγότερο από 2.500 γραμμάρια, κρίνοντας ότι φυσιολογικό βάρος νεογνού τελειόμηνου είναι τα 2.500 γραμ.
Τελειόμηνο = Λέγεται το νεογνό που γεννιέται σε ηλικία κύησης 37-42 εβδομάδες.
Υπερώριμο = Λέγεται το νεογνό που γεννιέται μετά τη 42η εβδομάδα κύησης.