Ο έλεγχος της αναπνοής και του αερισμού ξεκινά με την επισκόπηση του θώρακα για το εύρος των αναπνευστικών κινήσεων, πιθανή ασυμμετρία του θωρακικού κλωβού ή παράδοξη κινητικότητα (ασταθής θώρακας). Ακολουθεί η ακρόαση για φυσιολογικό αναπνευστικό ψιθύρισμα στις κορυφές των πνευμονικών πεδίων, καθώς και σε αμφότερες τις μέσες μασχαλιαίες γραμμές. Θα πρέπει άμεσα να αποκαλυφθούν και να θεραπευτούν απειλητικές για τη ζωή βλάβες, όπως ο υπό τάση πνευμοθώρακας.
Η διάγνωση του υπό τάση πνευμοθώρακα είναι κλινική με τα ακόλουθα τρία σημεία:
α) δύσπνοια, β) υπόταση και γ) σύστοιχη μείωση αναπνευστικού ψιθυρίσματος, και πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα με τη μετατροπή του σε ανοιχτό πνευμοθώρακα με τη βοήθεια φλεβοκαθετήρων 14 G (gauge), τους οποίους τοποθετούμε στο 2ο μεσοπλεύριο διάστημα στη μέση κλειδική γραμμή, μέχρι την πλήρη θεραπεία του πνευμοθώρακα με τη θωρακοστομία και την τοποθέτηση ενδοθωρακικού σωλήνα παροχέτευσης 32 F στο 5ο μεσοπλεύριο διάστημα στη μέση μασχαλιαία γραμμή.
Προσοχή! Ο υπό τάση πνευμοθώρακας είναι άμεσα απειλητικός για τη ζωή του τραυματία και πρέπει να διαγιγνώσκεται και να θεραπεύεται αμέσως, χωρίς καθυστερήσεις για παρακλινικό έλεγχο, όπως ακτινογραφίες κ.λπ. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί μειωμένος αερισμός, ιδιαίτερα σε τραυματίες με κρανιοεγκεφαλική κάκωση (ΚΕΚ), λήψη ναρκωτικών και απόπνοια αλκοόλ, επιβάλλεται η εξασφάλιση του αεραγωγού με ενδοτραχειακή διασωλήνωση.
ή
Η εκτίμηση αεραγωγού σε τραυματία με συνείδηση γίνεται ως εξής:
- Ρωτάμε το όνομά του και, αν απαντήσει, θεωρείται ότι ο αεραγωγός είναι ελεύθερος.
- Παρατηρούμε το πρόσωπο, τον λαιμό και τον θώρακα του τραυματία για δυσπνοϊκά σημεία (ταχύπνοια, χρήση επικουρικών μυών, αναπνευστικό συριγμό).
- Ελέγχουμε τη στοματική κοιλότητα για εμέσματα, αιμορραγία, απώλεια οδόντων.
- Ελέγχουμε και ψηλαφούμε την πρόσθια τραχηλική χώρα για ύπαρξη οιδήματος, τραύματος ή κριγμό.
Οι τραυματίες χωρίς ή με μειωμένη συνείδηση (κλίμακα κώματος Γλασκόβης GCS < 8), με μεγάλα τραύματα προσώπου ή τραχήλου, πρέπει να διασωληνώνονται για προστασία του αεραγωγού. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στον συχνό επανέλεγχο του αεραγωγού, διότι ένας βατός αεραγωγός μπορεί να αποφραχθεί αργότερα.
ή
Η δυνατότητα του ασθενούς να ομιλεί αποτελεί καθησυχαστικό σημείο, καθώς διασφαλίζει αρχικά τη βατότητα των αεροφόρων οδών και υποδηλώνει την απουσία σημαντικής αποφράξεως.
Αναζητείται η ύπαρξη τυχόν ξένων σωμάτων στον αεραγωγό, όπως αίμα, οδοντοστοιχίες, χώμα κ.λ.π., τα οποία και αφαιρούνται.
Με συγκεκριμένες τεχνικές ανυψώσεως της κάτω σιαγόνας (Chin lift maneuvers) διευκολύνεται η αναπνοή και χορηγείται οξυγόνο µε μάσκα.
Εάν τα παραπάνω δεν επαρκούν, τίθεται η ένδειξη μόνιμης διασφάλισης της βατότητας του αεραγωγού µε ρίνο- ή στοματοτραχειακή διασωλήνωση.
(πηγή: ίντερνετ)