Το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών έχει χαρακτηριστεί ως το <<κατώφλι>> του νοσοκομείου και ως εκ τούτου, τα χωροταξικά χαρακτηριστικά του πρέπει να είναι τέτοια ώστε να επιτυγχάνονται τα εξής:
– Ταχεία και εύκολη πρόσβαση πεζών και ιδιωτικών οχημάτων και οχημάτων του ΕΚΑΒ
– Γρήγορη διακίνηση (εύκολος προσανατολισμός)
– Εύρυθμη και αυτάρκη λειτουργία
– Εύκολη πρόσβαση στα εργαστήρια, χειρουργεία και μονάδες εντατικής θεραπείας
ή
Για να ανταποκριθεί το ΤΕΠ στις επείγουσες απαιτήσεις των ασθενών του και προκειμένου να ανταπεξέλθει στο δύσκολο ρόλο του, θα πρέπει να διαθέτει όλους τους απαραίτητους, ειδικά σχεδιασμένους και εξοπλισμένους χώρους που προορίζονται για τη φροντίδα και τη θεραπεία αυτών που προσέρχονται στο τμήμα. Εκτός όμως από τους τυπικούς χώρους, μερικά ΤΕΠ είναι πιθανό να χρειάζονται επιπρόσθετα εξειδικευμένους χώρους προκειμένου να ανταποκριθούν σε συγκεκριμένες λειτουργίες και ρόλους, όπως είναι: η αντιμετώπιση παιδιατρικών ασθενών, ψυχιατρικών ασθενών, ασθενών με βαριά τραύματα ή και εγκαύματα εκτεταμένου βαθμού, παρατεταμένη παρακολούθηση και φροντίδα ασθενών κ.ά.
Σύμφωνα με το ACEM (Australasian College for Emergency Medicine), οι λειτουργικές περιοχές στο ΤΕΠ περιλαμβάνουν τους ακόλουθους χώρους:
Βασικοί Χώροι:
- Χώροι Υποδοχής / Διαλογής / Αναμονής ασθενών (Reception / Triage /Waiting Area)
- Χώρος Συμβουλευτικής για περιπατητικούς ασθενείς (Consultation Area for Ambulant Patients)
- Χώρος Αναζωογόνησης (Resuscitation Area)
- Χώρος Οξείας Αντιμετώπισης για μη περιπατητικούς ασθενείς (Acute Treatment Area of non-ambulant patients)
- Σταθμοί Προσωπικού (Staff Workstations)
- Γραφεία προσωπικού (Offices)
Ειδικοί Χώροι:
- Χώρος απομόνωσης (Isolation)
- Χώρος απολύμανσης (Decontamination)
- Οφθαλμολογικό /ΩΡΛ (Eye-ENT)
- Ψυχιατρική περιοχή (Psychiatry)
- Παιδιατρική περιοχή (Pediatric)
- Φαρμακείο /Ετοιμασία Φαρμάκων (Pharmacy/Drug preparation)
- Χώροι Χειρουργείων (Procedure rooms)
- Δωμάτιο Γύψου (Plaster room)
Βοηθητικοί Χώροι:
- Αποθηκευτικοί χώροι (Storage)
- Χώροι προσωπικού καθαριότητας (Cleaning Materials)
- Χώροι προσωπικού (Staff Rooms)
- Ακάθαρτα /Καθαρά Είδη (Clean & Dirty utility)
Προαιρετικοί Χώροι:
- Μονάδα Βραχείας Παρακολούθησης (Emergency Department short stay/ Observation ward)
- Απεικονίσεις-Εργαστήρια (medical imaging-STAT Lab)
Επίσης σύμφωνα με το ACEM, το συνολικό μέγεθος του ΤΕΠ, εκτός από τη μονάδα παρακολούθησης και τον εσωτερικό χώρο ιατρικής απεικόνισης εάν υπάρχουν, θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 50 m2 /1000 ετήσιες επισκέψεις ασθενών, ενώ το ελάχιστο μέγεθος ενός λειτουργικού ΤΕΠ που θα περιλαμβάνει όλες τις κύριες περιοχές θα πρέπει να είναι 700 m2 .
ή
Η σχέση του Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών με την κοινότητα έξω από το νοσοκομείο καθώς και με τα άλλα νοσοκομεία ή οργανισμούς υγείας επηρεάζει σημαντικά την λειτουργία του και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών του καθώς η θέση του τμήματος και η δυνατότητα πρόσβασης σ’ αυτό έχουν σημαντική επιρροή στην χρήση του χώρου του.
Έτσι η θέση του ΤΕΠ πρέπει να εξασφαλίζει την ορατότητά του από τις γειτονικές περιοχές και την εύκολη πρόσβαση σε αυτό. Μάλιστα καθώς οι ασθενείς μπορεί να καταφθάνουν στο τμήμα πεζοί, με ασθενοφόρα, ή και με αυτοκίνητο, ιδανικά το τμήμα αυτό θα πρέπει να βρίσκεται στη στάθμη του διαμορφωμένου περιβάλλοντα χώρου (ισόγειο). Επίσης η ύπαρξη κατάλληλης σήμανσης (χρώμα, ύψος, υλικό, φωτισμός), εξασφαλίζει την εύκολη πρόσβαση στο τμήμα από όλα τα στρατηγικά σημεία του περιβάλλοντα χώρου. Σημαντική είναι και η πρόβλεψη χώρων στάθμευσης (parking) ικανού αριθμού θέσεων (συνήθως 10 αυτοκινήτων), κοντά στην είσοδο του τμήματος, για την εξυπηρέτηση του προσωπικού, των συνοδών, των ασθενών καθώς και για άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ). Αυτοί οι χώροι δεν θα πρέπει να εμποδίζουν την κίνηση και εξυπηρέτηση των ασθενοφόρων.
Επίσης για την δυνατότητα άφιξης ασθενών με ελικόπτερο, πρέπει να προβλέπεται και να μελετάται σε μερικά νοσοκομεία, η ανάπτυξη και η κατάλληλη διαμόρφωση ικανών χώρων προσγείωσης (ελικοδρόμιο).
Η χωροθέτηση του ΤΕΠ ως προς τη σχέση του με άλλες ενδονοσοκομειακές εγκαταστάσεις είναι πολύ σημαντική. Έτσι ιδανικά πρέπει να εξασφαλίζεται εύκολη πρόσβαση και διασύνδεση πρωτίστως με τα τμήματα των απεικονίσεων & των εργαστηρίων, τα χειρουργεία, τις μονάδες εντατικής θεραπείας, αυξημένης φροντίδας, τα εξωτερικά ιατρεία και δευτερευόντως με το φαρμακείο, το νεκροτομείο, τις αποθήκες κεντρικών προμηθειών κ.ά. Οι εγκαταστάσεις αυτές πρέπει να είναι οριζόντια παρακείμενες ή σε άμεση κατακόρυφη επικοινωνία μεταξύ τους (κοινός ανελκυστήρας), ώστε να εξασφαλίζεται η άμεση επικοινωνία χωρίς να απαιτείται προσπέλαση των κοινόχρηστων διαδρόμων του νοσοκομείου από τους ασθενείς που μεταφέρονται. Επειδή μάλιστα το τμήμα επειγόντων περιστατικών είναι ένας σημαντικός χρήστης των εργαστηριακών υπηρεσιών και των υπηρεσιών απεικόνισης, είναι συνήθης τόσο η ανάπτυξη εσωτερικών εργαστηρίων στο τμήμα για εξετάσεις ρουτίνας (ανάλυση ούρων, ηλεκτρολύτες κ.ά.), όσο και η παροχή ορισμένου ακτινολογικού εξοπλισμού (ακτινογραφίες θώρακος, κοιλίας, άκρων κ.ά.) σ’ αυτό.
Σχηματική Ανάπτυξη και Μέγεθος των Χώρων:
Το σχήμα και η προσβασιμότητα είναι δύο βασικά χαρακτηριστικά που έχουν σημαντική επιρροή στην ευελιξία και την βέλτιστη χρήση του χώρου του ΤΕΠ. Ο συνολικός χώρος πρέπει να είναι αποτελεσματικά κατανεμημένος, μεταξύ των επιφανειών χρήσεως και των χώρων κυκλοφορίας, επιτρέποντας σύντομη και άμεση πρόσβαση σε κάθε χώρο με την μικρότερη δυνατή διασταύρωση κινήσεων. Επίσης το ΤΕΠ πρέπει να είναι έτσι σχεδιασμένο, ώστε να επιτρέπεται η επέκταση ή η σμίκρυνση του χώρου του (ευελιξία) και η δυνατότητα προσαρμογής του στις εκάστοτε αλλαγές και στις ανάγκες των ιατρών και των νοσηλευτών για την αντιμετώπιση των ασθενών τους.
Η επιλογή του ορθογώνιου ή τετραγωνικού σχήματος με την κατάλληλη εσωτερική διευθέτηση που προβλέπει καλές γραμμές κυκλοφορίας, θεωρείται η ιδανική λύση για την αποτελεσματική οργάνωση και την γρήγορη διακίνηση και αντιμετώπιση των ασθενών στο ΤΕΠ.
‘Όσον αφορά την εσωτερική διάρθρωση, η ανάπτυξη των επιμέρους χώρων του ΤΕΠ θα πρέπει να ακολουθεί βασικές αρχές που εξυπηρετούν την διαλογή, έτσι ώστε αρχικά να μπορεί να μπει κανείς στο ΤΕΠ από το σημείο μέγιστης ορατότητας και κινούμενος με έναν χωρίς διακοπή τρόπο, να περνά από συνεχόμενες περιοχές διάγνωσης/θεραπείας ανάλογα με τις ανάγκες του, κατευθυνόμενος προς περιοχές που βρίσκονται χαμηλότερα στην κλίμακα διαλογής. Βασική παράμετρος για το σκοπό αυτό είναι ο διαχωρισμός των κινήσεων των βασικών κατηγοριών των ασθενών (αρχιτεκτονική διαλογή) και η τήρηση καθαρών ροών κυκλοφορίας.
Επίσης η υιοθέτηση ανοιχτού ορθογωνικού χώρου εξέτασης με χρήση ελαφρών χωρισμάτων μεταξύ των θέσεων θεωρείται περισσότερο ευέλικτη και οικονομική λύση (ιδιαίτερα σε σχέση με την χρήση δωματίων που ανοιγοκλείνουν κατά μήκος ενός διαδρόμου), καθώς επιτρέπει την συνεχή επίβλεψη και παρακολούθηση των ασθενών με το λιγότερο διαθέσιμο προσωπικό και τις μικρότερες δυνατές μετακινήσεις.
Οι αρχές αυτές για έναν γενικά πυκνό σχεδιασμό του χώρου, πρέπει να συνοδεύονται από αρχιτεκτονική διορατικότητα ώστε οι προσχεδιασμένοι χώροι και οι διευκολύνσεις του ΤΕΠ να αφήνουν αρκετά περιθώρια για παραλλαγές και επεκτάσεις του αρχικού σχεδίου. Έτσι η πιθανότητα για ασυνήθιστα υπερβολικό φόρτο εργασίας ή και για μεγάλα ομαδικά ατυχήματα και καταστροφές πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και να επιχειρείται ευέλικτη χρήση με πολλές περιοχές πολλαπλών χρήσεων.
(Πηγή: ίντερνετ)