Έλεγχος αεραγωγού και προστασία της ΑΜΣΣ
Τα θύματα σοβαρών τραυματισμών, πολύ συχνά, εμφανίζουν απόφραξη αεραγωγού που οδηγεί ταχύτατα σε υποξία και θάνατο.
Η εκτίμηση της βατότητας του αεραγωγού και η διασφάλισή της παραμένει το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση των σοβαρών τραυμάτων. Σε επαπειλούμενο ή φραγμένο αεραγωγό, θα πρέπει να γίνει ενδοτραχειακή διασωλήνωση χωρίς υπερέκταση της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (ΑΜΣΣ), διότι σε κάθε σοβαρό τραύμα πρέπει πάντα να θεωρείται ότι συνυπάρχει κάκωση ΑΜΣΣ.
Η εκτίμηση αεραγωγού σε τραυματία με συνείδηση γίνεται ως εξής:
- Ρωτάμε το όνομά του και, αν απαντήσει, θεωρείται ότι ο αεραγωγός είναι ελεύθερος.
- Παρατηρούμε το πρόσωπο, τον λαιμό και τον θώρακα του τραυματία για δυσπνοϊκά σημεία (ταχύπνοια, χρήση επικουρικών μυών, αναπνευστικό συριγμό).
- Ελέγχουμε τη στοματική κοιλότητα για εμέσματα, αιμορραγία, απώλεια οδόντων.
- Ελέγχουμε και ψηλαφούμε την πρόσθια τραχηλική χώρα για ύπαρξη οιδήματος, τραύματος ή κριγμό.
Οι τραυματίες χωρίς ή με μειωμένη συνείδηση (κλίμακα κώματος Γλασκόβης GCS < 8), με μεγάλα τραύματα προσώπου ή τραχήλου, πρέπει να διασωληνώνονται για προστασία του αεραγωγού. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στον συχνό επανέλεγχο του αεραγωγού, διότι ένας βατός αεραγωγός μπορεί να αποφραχθεί αργότερα.
Οι χειρισμοί απελευθέρωσης του αεραγωγού, όπως η ανύψωση γνάθου (chin lift), η έκταση κάτω γνάθου (jaw thrust) ή η χρήση βοηθημάτων όπως οι ρινοστοματοφαρυγγικοί καθετήρες, μας εξασφαλίζουν τη βατότητα του αεραγωγού μέχρι να επιτευχθεί μια μόνιμη λύση, όπως η ενδοτραχειακή διασωλήνωση. Σε περίπτωση αδυναμίας διασωλήνωσης, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν βοηθήματα και τεχνικές που θα εξασφαλίσουν τον αερισμό του ασθενή, όπως η λαρυγγική μάσκα, η ρινοτραχειακή διασωλήνωση, οι διπλοί καθετήρες τραχείας τύπου combitube, η κρικοθυρεοειδοτομή κ.ά.
Η σταθεροποίηση της ΑΜΣΣ με κολάρο θα πρέπει να γίνεται σε όλους τους τραυματίες μέχρι να αποδειχθεί ότι δεν υπάρχει κάκωση ΑΜΣΣ.
Προσοχή! Δεν πρέπει να εκτελείται ενδοτραχειακή διασωλήνωση με καθηλωμένο το πρόσθιο τμήμα του κολάρου ΑΜΣΣ, διότι έχει αποδειχθεί, μέσω μελετών, ότι προκαλούνται περισσότερες βλάβες στην ΑΜΣΣ. Κατά την ενδοτραχειακή διασωλήνωση αφαιρούμε το πρόσθιο τμήμα του κολάρου.
(πηγή: https://repository.kallipos.gr/bitstream/11419/886/1/02_chapter_C10.pdf)