Το αίμα αποτελείται από πλάσμα και έμμορφα συστατικά. Το πλάσμα αποτελείται κατά 90% από νερό και περιέχει πρωτεΐνες, ορμόνες, ένζυμα κλπ. Τα έμμορφα συστατικά του αίματος είναι τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια περιέχουν αιμοσφαιρίνη, η οποία μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες στα κύτταρα του οργανισμού. Τα λευκά αιμοσφαίρια βοηθούν την άμυνα του οργανισμού (φλεγμονές). Τα αιμοπετάλια βοηθούν την πήξη του αίματος.
266. Να αναφέρετε τις ομάδες αίματος και τι αντιγόνο έχει καθεμία.
| ΟΜΑΔΑ ΑΙΜΑΤΟΣ | ΑΝΤΙΓΟΝΟ (Συγκολλητινογόνο) | ΑΝΤΙΣΩΜΑ |
| Α | Α | Αντι – Β |
| Β | Β | Αντι – Α |
| ΑΒ | Α, Β | – |
| Ο | – | Αντι – Α, Αντι – Β |
Οι ομάδες αίματος είναι 4: Α, Β, Ο και ΑΒ. Κάθε ομάδα έχει τα αντιγόνα που φαίνονται στον παραπάνω πίνακα.
265. Στο αίμα που δίνει κάποιο άτομο, ποιες εργαστηριακές εξετάσεις γίνονται απαραίτητα, προκειμένου το αίμα αυτό να χρησιμοποιηθεί για μετάγγιση άλλου ατόμου;
Στο αίμα που δίνει κάποιος προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για μετάγγιση γίνονται απαραίτητα οι παρακάτω εργαστηριακές εξετάσεις:
- Έλεγχος ομάδας αίματος
- Έλεγχος ομάδας ρέζους
- Έλεγχος για λιμώδη νοσήματα (ηπατίτιδα, φυματίωση, σύφιλη, AIDS)
- Έλεγχος για σακχαρώδη διαβήτη
- Έλεγχος για τοξικές ουσίες
- Έλεγχος για αιμολυτικά νοσήματα
264. Ποιες εξετάσεις προηγούνται της μετάγγισης αίματος;
Πριν τη μετάγγιση αίματος γίνεται λήψη αίματος από τον ασθενή για να καθορίσουμε την ομάδα αίματος του και αν είναι ρέζους θετικός ή αρνητικός. Επιπλέον γίνεται διασταύρωση του δείγματος αίματος του ασθενή με δείγμα αίματος του δότη με σκοπό να ελεγχθεί η συμβατότητα τους. Ακόμα ελέγχονται τα αντισώματα HTLY-III για AIDS, το αυστραλιανό αντιγόνο για πιθανή ηπατίτιδα Β και οι τιμές των τρανσαμινασών.
263. Από ποια ηλικία μπορεί κάποιος να γίνει αιμοδότης;
Κάποιος μπορεί να δώσει αίμα εάν η ηλικία του είναι από 18 – 68 ετών.
262. Ποια ομάδα αίματος ονομάζεται «παγκόσμιος δότης» και γιατί;
Παγκόσμιος δότης ονομάζεται η ομάδα 0, γιατί μπορεί να δώσει αίμα σε όλες τις ομάδες αίματος και παίρνει μόνο από τον εαυτό της. Αυτό γίνεται γιατί δεν έχει αντιγόνο (ούτε Α, ούτε Β) με αποτέλεσμα να μην προκαλείται συγκόλληση ούτε με το αντίσωμα Αντι – Α , ούτε με το αντίσωμα αντι – Β, τα οποία πιθανόν να περιέχονται στο αίμα του δέκτη της μετάγγισης.
261. Ποια ομάδα αίματος ονομάζεται «παγκόσμιος δέκτης» και γιατί;
Παγκόσμιος δέκτης ονομάζεται η ομάδα ΑΒ, γιατί μπορεί να πάρει αίμα από όλες τις ομάδες αίματος και δίνει μόνο στον εαυτό της. Αυτό γίνεται γιατί δεν έχει κανένα αντίσωμα (ούτε αντι – Α, ούτε αντι – Β) με αποτέλεσμα να μην προκαλείται συγκόλληση ούτε με το συγκολλητινογόνο Α, ούτε με το συγκολλητινογόνο Β, τα οποία πιθανός να περιέχονται στο προς μετάγγιση αίμα.
260. Τι είναι ο παράγοντας Rhesus;
Είναι ένα αντιγόνο που βρίσκεται στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο 85% των ανθρώπων. όσοι έχουν αυτό το αντιγόνο ονομάζονται ρέζους θετικοί και όσοι δεν το έχουν ρέζους αρνητικοί.
| ΟΜΑΔΑ | ΑΝΤΙΓΟΝΟ | ΑΝΤΙΣΩΜΑ |
| RH θετικό | RH | – |
| RH αρνητικό | – | Αντι – RH |
259. Άτομο ομάδας Α+ (άλφα θετικό) έχει ανάγκη μετάγγισης αίματος. Να αναφέρετε από ποιες ομάδες μπορεί να πάρει αίμα.
Άτομα ομάδας Α+ μπορεί να πάρει αίμα μόνο από άτομα που δεν έχουν στο αίμα τους αντιγόνα Β, δηλαδή μπορεί να πάρει αίμα από άτομα ομάδας Α ή 0.
258. Να αναφέρετε τρεις ενδείξεις μετάγγισης αίματος.
Αποκατάσταση του όγκου του χαμένου αίματος γίνεται σε:
- Μεγάλες αιμορραγίες
- Καταπληξία
- Εκτεταμένα εγκαύματα 3ου βαθμού