Συντάκτης: Δέσποινα

Η αποστείρωση επιτυγχάνεται με τις εξής μεθόδους:

• Βρασμός
• Με ατμό ή υγρή θερμότητα (αυτόκαυστος)
• Με ξηρή θερμότητα
• Με ακτινοβολία
• Με χημικά μέσα
• Με αέρια

Είναι ελαφρά εξανθηματική νόσος και οφείλεται στον ιό της ερυθράς.

Μεταδίδεται με σταγονίδια που σχηματίζονται με την αναπνοή. Εκδηλώνεται με πυρετό, εξάνθημα, λεμφαδενοπάθεια και πόνο στις αρθρώσεις. Η ερυθρά είναι συνήθως ελαφρά νόσος και υποχωρεί χωρίς να χρειάζεται ιδιαίτερη θεραπεία. Πρόβλημα δημιουργείται όταν η γυναίκα αρρωστήσει από ερυθρά στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μάλιστα στο πρώτο τρίμηνο που είναι το κρίσιμο διάστημα για το σχηματισμό του εμβρύου. Στην εγκυμοσύνη δεν κινδυνεύει η γυναίκα αλλά το έμβρυο. Αν η λοίμωξη συμβεί στο πρώτο τρίμηνο, και το έμβρυο επιβιώσει, εμφανίζει συγγενείς ανωμαλίες σε ποσοστό που φτάνει το 80%. οι συγγενείς ανωμαλίες που προκαλεί η ερυθρά διακρίνονται σε:

• Παροδικές που υπάρχουν στη γέννηση και αν δεν προκαλέσουν θάνατο στο νεογνό, υποχωρούν σε λίγες εβδομάδες. Τέτοιες είναι το χαμηλό βάρος γέννησης, η ηπατοσπληνομεγαλία, η ηπατίτιδα, ο ίκτερος, τα εξανθήματα κ.λ.π.
• Μόνιμες όπως, η κώφωση, ο καταρράκτης, η μικροφθαλμία, το γλαύκωμα, η διανοητική καθυστέρηση, ενώ αργότερα στην ενήλικη ζωή μπορεί να εμφανιστεί σακχαρώδης διαβήτης, αρτηριακή υπέρταση και θυρεοειδοπάθεια.

Σήμερα επιδιώκουμε την πρόληψη της ερυθράς με τους εμβολιασμούς των παιδιών της προσχολικής ηλικίας (στα παιδιά 15 μηνών γίνεται το εμβόλιο MMR για την Ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά). Επίσης εμβολιάζονται γυναίκες που δεν έχουν ανοσία (αντισώματα) για την ερυθρά. Για τρεις μήνες μετά τον εμβολιασμό η γυναίκα δεν πρέπει να μείνει έγκυος.

Στην αρχή της εγκυμοσύνης οι γυναίκες πρέπει να κάνουν έλεγχα αντισωμάτων για να διαπιστωθεί ποιες δεν έχουν ανοσία και πρέπει να προσέχουν να μην έρθουν σε επαφή με αρρώστους από ερυθρά. Αν μια γυναίκα που δεν έχει ανοσία και βρίσκεται στο Α’ τρίμηνο της εγκυμοσύνης έλθει σε επαφή με ασθενή από ερυθρά και οι εξετάσεις που θα κάνει δείξουν πως τα αντισώματά της άρχισαν να ανεβαίνουν, τότε πρέπει να διακόψει την εγκυμοσύνη της. Αν δεν συμφωνήσει για την διακοπή της εγκυμοσύνης της χορηγείται γ-σφαιρίνη, αφού της εξηγηθεί αναλυτικά πως με την γ-σφαιρίνη προστατεύεται η ίδια από την ερυθρά αλλά δυστυχώς, όχι το έμβρυο από τη συγγενή λοίμωξη και τις συγγενείς ανωμαλίες.

Εκλαμψία:

Όταν μια γυναίκα με προεκλαμψία εμφανίσει σπασμούς τότε έχει εκλαμψία. Η προεκλαμψία μπορεί να εξελιχτεί γρήγορα και χωρίς προειδοποίηση. Συνήθως όμως εμφανίζονται τα συμπτώματα της βαριάς προεκλαμψίας. Στη συνέχεια εμφανίζονται οι σπασμοί:

• Η γυναίκα είναι ακίνητη, ωχρή και έχει συσπάσεις στο πρόσωπο.
• Στην συνέχεια καθηλώνει το βλέμμα, εμφανίζει τους τονικούς σπασμούς και κυάνωση προσώπου και χειλιών.
• Ακολουθούν οι κλονικοί σπασμοί: Τα βλέφαρα ανοιγοκλείνουν συνεχώς, το κεφάλι κινείται δεξιά αριστερά, από το στόμα βγαίνει αφρός, η αναπνοή είναι σαν ρόγχος, η γλώσσα πέφτει έξω από το στόμα και κινδυνεύει να κοπεί.
• Τέλος υποχωρούν οι σπασμοί και η γυναίκα πέφτει σε κώμα, το πρόσωπο και τα μάγουλα είναι πρησμένα, τα χείλη έχουν αίμα, η πίεση είναι πολύ αυξημένη και η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει στους 39o C. Κινδυνεύει από εγκεφαλική αιμορραγία και καρδιακή ανεπάρκεια.

Η εκλαμψία μπορεί να εμφανισθεί στην εγκυμοσύνη, τον τοκετό ή το πρώτο 48ωρο της λοχείας.

ΑΝΕΜΟΒΛΟΓΙΑ

Αιτιολογία: Οφείλεται σε ιό ο οποίος προκαλεί και έρπητα ζωστήρα σε άτομα που έχουν νοσήσει από ανεμοβλογιά. Προσβάλλει το δέρμα και το βλεννογόνο του στόματος. Μεταδίδεται με τα σταγονίδια του ρινοφάρυγγα και το υγρό των φυσαλίδων.

Κλινική εικόνα

Μετά από χρόνο επώασης (10-21) ημέρες εμφανίζεται πυρετός και μικροκηλιδώδες εξάνθημα που εξελίσσεται σε φυσαλίδες και εφελκίδες. Χαρακτηριστικό της ανεμοβλογιάς είναι η εμφάνιση εξανθήματος και στο τριχωτό του κεφαλιού και ο κνησμός.

Επιπλέον:

Θεραπεία: Συμπτωματική για τον πυρετό και τον κνησμό.

Προφύλαξη: Συνιστάται χορήγηση ανθρώπειας γ-σφαιρίνης μετά από έκθεση στην πηγή μόλυνσης. Επίσης υπάρχει εμβόλιο για μεμονωμένες περιπτώσεις.

ΠΡΩΤΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ

Προτού όμως οδηγηθεί το μωρό στο πρώτο του μπάνιο, ο παιδίατρος πρέπει ν’ αξιολογήσει τη γενική κατάσταση του νεογνού με τη βοήθεια της βαθμολογίας κατά Apgar.

Πολλά νεογέννητα αμέσως μετά τον τοκετό τους, εμφανίζουν προβλήματα από το αναπνευστικό ή το κυκλοφορικό. Πολλοί λόγοι ευθύνονται γι’ αυτά τα προβλήματα, όπως είναι ένας κοπιαστικός και μακρύς τοκετός, η περιτύλιξη του ομφάλιου λώρου, η νάρκωση της μητέρας. Τα παραπάνω μπορούν να προκαλέσουν ενδομήτρια υποξία και ασφυξία στο βρέφος, κάτι το οποίο μπορεί να επιβαρύνει τη μετέπειτα ζωή του.

Διαπιστώνουμε λοιπόν πόσο σημαντική είναι η εξέταση και παρατήρηση της γενικής κατάστασης του νεογνού ιδίως τα πρώτα λεπτά της ζωής του μετά την έξοδό του από τη μήτρα της μητέρας του.

Για την αξιολόγηση λοιπόν της γενικής κατάστασης του νεογνού την ώρα αμέσως μετά τη γέννησή του και τα πρώτα λεπτά της εξωμήτριας ζωής του, χρησιμοποιείται η «βαθμολογία κατά Apgar».

Βλέπουμε ότι αξιολογούνται οι καρδιακοί παλμοί, η αναπνοή, ο τόνος, η αντίδραση στα ερεθίσματα και το χρώμα του, τα πρώτα 1 , 2 και 5, λεπτά της ζωής του.

Ένα νεογνό τελείως υγιές θα παρουσιάσει μια βαθμολογία του Apgar ισοδύναμη με 10. Είναι δεκτή σαν φυσιολογική μια βαθμολογία που ‘ναι ίση ή μεγαλύτερη από το 7. Αντίθετα με μια βαθμολογία κατώτερη, έχουμε να κάνουμε με νεογνική ασφυξία.

Οι καρδιακοί παλμοί του εμβρύου πρέπει να ‘ναι από 100 σφύξεις το λεπτό και πάνω, το κλάμα του να ‘ναι δυνατό, γιατί αυτό προκαλεί την πρώτη εισπνοή, η οποία γεμίζει τις πνευμονικές κυψελίδες με αέρα και θέτει σε λειτουργία το μηχανισμό της αναπνοής. Θα πρέπει να κάνει ενεργητικές κινήσεις, οι οποίες να δείχνουν ικανοποιητικό μυϊκό τόνο.

Επίσης το χρώμα της επιδερμίδας του, θα πρέπει να είναι ροδαλό και v’ αντιδρά το βρέφος στα διάφορα ερεθίσματα.

Αυτά όλα τα χαρακτηριστικά τα βαθμολογεί o παιδίατρος – όπως είπαμε και προηγουμένως – τα πρώτα 1, 2, 5 λεπτά της ζωής του νεογνού κι αν χρειασθεί επιμηκύνει ο ίδιος το χρόνο επανάληψης της αξιολόγησής τους. Το άθροισμα της βαθμολογίας και των πέντε λειτουργιών δίνει την τελική βαθμολογία κατά Apgar.

Προτού αναφερθούμε στην εκτενέστερη αντικειμενική εξέταση των μελών και συστημάτων του νεογέννητου, καλό είναι να επισημάνουμε ότι υπάρχουν διαφορετικές ονομασίες για κάθε νεογνό, ανάλογα με την εβδομάδα εγκυμοσύνης κατά την οποία γεννιέται.

Πρόωρο = Λέγεται το νεογνό που ο χρόνος κύησής του είναι μικρότερος από 37 εβδομάδες, ανεξάρτητα από το βάρος που γεννήθηκε.

Λιποβαρές = Λέγεται το νεογνό, είτε είναι πρόωρο είτε τελειόμηνο, το οποίο έχει βάρος γέννησης μικρότερο απ’ το φυσιολογικό βάρος που θα έπρεπε να είχε για την ηλικία του.

Για παράδειγμα: Λιποβαρές τελειόμηνο, είναι αυτό που ζυγίζει λιγότερο από 2.500 γραμμάρια, κρίνοντας ότι φυσιολογικό βάρος νεογνού τελειόμηνου είναι τα 2.500 γραμ.

Τελειόμηνο = Λέγεται το νεογνό που γεννιέται σε ηλικία κύησης 37-42 εβδομάδες.

Υπερώριμο = Λέγεται το νεογνό που γεννιέται μετά τη 42η εβδομάδα κύησης.

Οι παράγοντες κινδύνου, που σχετίζονται με αυξημένη συχνότητα του καρκίνου του τραχήλου τής μήτρας, είναι:

1. Η πρώτη σεξουαλική επαφή σε μικρή ηλικία (κατά την εφηβεία).
2. O γάμος σε μικρή ηλικία.
3. Η εγκυμοσύνη σε μικρή ηλικία.
4. Οι πολλοί σεξουαλικοί σύντροφοι.
5. Το κάπνισμα.
6. Η μόλυνση από τον Ιό του θηλώματος του ανθρώπου (HPV).
7. Το σπέρμα.

Ενδομήτριος πολύποδας: Είναι ένας ινώδης ιστός που καλύπτεται από το επιθήλιο του ενδομητρίου.

Συμπτώματα: Προκαλούν μηνορραγία ή μητρορραγία. Η ανώμαλη αιμορραγία οφείλεται σε νέκρωση της επιφάνειας του πολύποδα και πτώση του ενδομητρίου. Μερικές φορές ο ενδομήτριος πολύποδας μπορεί να βγαίνει από τον τράχηλο της μήτρας και να προκαλείται αιμορραγία μετά από την σεξουαλική επαφή. Το 5% των πολυπόδων σχετίζεται με καρκίνο κυρίως στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.

Διάγνωση: Γίνεται με την υστεροσκόπηση.

Θεραπεία: Γίνεται με αφαίρεση και ιστολογική εξέταση.

Ινομύωμα της μήτρας:

 Είναι καλοήθης όγκος της μήτρας, που προέρχεται από το τοίχωμά της. Το μέγεθός του μπορεί να είναι από μικρό μέχρι μεγάλο.

Το 20% των γυναικών πάνω των 30 ετών έχουν ινομυώματα της μήτρας. Η αιτιολογία των ινομυωμάτων είναι άγνωστη. Η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει κάποιο ρόλο.

Ταξινόμηση των ινομυωμάτων: Διακρίνονται σε ενδοτοιχικά, υπορογόνια και υποβλεννογόνια.

Συμπτώματα: Οι μισές γυναίκες με ινομυώματα μήτρας δεν έχουν συμπτώματα. Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι ανωμαλίες της περιόδου, κολπική αιμόρροια, πόνος,αποβολές, στείρωση.

Επιπλοκές:

1. Φλεγμονή και σχηματισμός αποστήματος.
2. Εκφύλιση του ινομυώματος.
3. Συστροφή υπορογίνιου ινομυώματος.
4. Μετατροπή σε καρκίνο. Μετατροπή ενός ινομυώματος σε καρκίνο (σάρκωμα) σε ποσοστό 0.3%.

Θεραπεία: Όταν τα ινομυώματα της μήτρας προκαλούν συμπτώματα, η θεραπεία τους είναι χειρουργική. Εάν η γυναίκα ενδιαφέρεται να κάνει παιδιά τότε γίνεται εκπυρήνιση του ινομυώματος. Εάν η γυναίκα έχει συμπληρώσει τη οικογένειά της τότε γίνεται ολική υστερεκτομία.

Προεκλαμψία / εκλαμψία (τοξιναιμία της κύησης):

Είναι μια επικίνδυνη μορφή υπέρτασης της εγκυμοσύνης. Εμφανίζεται μετά την 20η εβδομάδα, συνήθως προς το τέλος της εγκυμοσύνης και είναι συχνότερη στις πρωτότοκες και στις πολύτοκες μεγάλης ηλικίας. Επίσης κινδυνεύουν περισσότερο διαβητικές και υπερτασικές εγκυμονούσες. Τα νεογνά αυτών των γυναικών έχουν χαμηλό βάρος γέννησης και μπορεί να γεννηθούν νεκρά ή να πεθάνουν στη νεογνική περίοδο.

Η προεκλαμψία χαρακτηρίζεται από:

• αρτηριακή υπέρταση (ΑΠ > 140/90mmHg)
• λευκωματουρία
• οίδημα. Από μόνο του δεν είναι παθολογικό στην εγκυμοσύνη και ιδιαίτερα όταν εντοπίζεται στα κάτω άκρα. Το οίδημα στην προεκλαμψία είναι γενικευμένο δηλ. εντοπίζεται στα άνω, στα κάτω άκρα και στο πρόσωπο.

Η προεκλαμψία μπορεί να εξελιχτεί σε βαριά προεκλαμψία με μεγάλη αύξηση της πίεσης (> 160/110mmHg), μεγάλη απώλεια λευκώματος στα ούρα, ολιγουρία, πονοκέφαλο, διαταραχές της όρασης, πόνο στο στομάχι, ναυτία και εμέτους. Η βαριά προεκλαμψία μπορεί να εξελιχτεί σε εκλαμψία. Συνήθως η αντιμετώπιση της υπέρτασης εμποδίζει την εμφάνιση της εκλαμψίας.

Κλινικές εκδηλώσεις.

Λόγω της πολλαπλότητας των βλαβών, η νόσος μπορεί να έχει ποικίλες νευρολογικές εκδηλώσεις (διαταραχές όρασης, επιληπτικές κρίσεις, επίμονες αιμωδίες, ημιπάρεση, παραπάρεση, διαταραχές αισθητικότητας, αστάθεια βάδισης, ίλιγγος). Μερικές φορές τα συμπτώματα είναι άτυπα (εύκολη κόπωση, κεφαλαλγία, άλγη στα άκρα, κατάθλιψη).

Γι’ αυτό, αν κάποιος νέος ενήλικας παρουσιάζει οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα πρέπει να διερευνάται η πιθανότητα αν πάσχει από τη νόσο.

Ιδιαίτερη σημασία έχουν διαταραχές όρασης που δεν οφείλονται σε οφθαλμολογικά αίτια καθώς και επίμονες αιμωδίες (μουδιάσματα) στα άκρα ή στο πρόσωπο.

H πορεία της νόσου χαρακτηρίζεται συνήθως από εξάρσεις και υφέσεις για πολλά χρόνια. Κάθε έξαρση (λέγεται και «ώση») εκδηλώνεται με την αιφνίδια εγκατάσταση μιας νευρολογικής συνδρομής, που βελτιώνεται σε μερικές μέρες ή εβδομάδες, όμως συχνά αφήνει μια μόνιμη νευρολογική δυσλειτουργία. Δεν υπάρχει τρόπος να προβλεφθεί το πότε θα παρουσιαστεί η επόμενη «ώση» – κρίση, ούτε το πόσο σοβαρή θα είναι. Άλλοι ασθενείς καταλήγουν σε σοβαρή αναπηρία ή στο θάνατο λίγους μήνες μετά την πρώτη εκδήλωση, ενώ άλλοι ζουν χωρίς σοβαρά προβλήματα για πολλά χρόνια.

ή

Συμπτώματα:

Τα συμπτώματα εμφανίζουν μεγάλη ποικιλία. Η πάθηση εξελίσσεται κατά «ώσεις», δηλαδή εμφανίζονται διάφορα νευρολογικά συμπτώματα ξαφνικά (εξάρσεις), που διατηρούνται για κάποιο διάστημα και υποχωρούν μόνα τους.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι:

• τρόμος στις εκούσιες κινήσεις
• δυσαρθρία
• νυσταγμός

Επιπλέον μπορεί να συνυπάρχουν:

• Διαταραχές από τα μάτια (διπλωπία, στραβισμός).
• Διαταραχές από το αιθουσαίο (ίλιγγοι).
• Αισθητικές διαταραχές (αιμωδίες, μυρμηκιάσεις, παραισθήσεις).
• Κινητικές διαταραχές (σπαστικό βάδισμα).
• Νευροφυτικές διαταραχές.
• Επιληπτικές κρίσεις.
• Ψυχικές διαταραχές (συγκινησιακή αστάθεια, πολυλογία, ευφορία).