Συντάκτης: Δέσποινα

Σκοπός της χορήγησης οξυγόνου (οξυγονοθεραπεία) είναι η διόρθωση της χαμηλής συγκέντρωσης οξυγόνου στο αίμα. Με τον τρόπο αυτό βελτιώνεται η υποξαιμία, αυξάνεται ο κορεσμός της αιμοσφαιρίνης σε οξυγόνο και μειώνεται το έργο του μυοκαρδίου και των πνευμόνων.

Ενδείξεις χορήγησης οξυγόνου είναι οι εξής:

• Οξείες και χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις (αναπνευστική ανεπάρκεια, πνευμονία, ατελεκτασία, πνευμονική εμβολή, καρκίνος πνεύμονα)
• Καρδιολογικές παθήσεις (καρδιακή ανεπάρκεια, έμφραγμα του μυοκαρδίου, αρρυθμίες, καρδιογενές shock, στηθάγχη)
• Νευρολογικές παθήσεις (κρανιοεγκεφαλική κάκωση)
• Σοβαροί τραυματισμοί
• Πνιγμός, νόσος των δυτών
• Δηλητηριάσεις
• Μετά από χειρουργικές επεμβάσεις

ή

Σκοπός της οξυγονοθεραπείας είναι η αύξηση της τάσης τον οξυγόνου στον κυψελιδικό αέρα με την οποία γίνεται προσπάθεια να επιτευχθεί:

– Βελτίωση της υποξαιμίας.

– Αύξηση του κορεσμού της αιμοσφαιρίνης (Hb).

– Μείωση τον έργου του μυοκαρδίου και των πνευμόνων.

 

Ενδείξεις οξυγονοθεραπείας.

Ενδείκνυται σε αναπνευστικές παθήσεις, νευρολογικές παθήσεις, παθήσεις της καρδιάς, δηλητηριάσεις, σε μετεγχειρητικές καταστάσεις, κ.ά.

Οι βασικές αρχές οξυγονοθεραπείας είναι οι εξής:

• Βασική ενημέρωση του ασθενή για τη θεραπεία
• Ενημέρωση ασθενή και συγγενών για τυχόν παρενέργειες
• Στην ιατρική οδηγία, πρέπει να γράφονται η έναρξη, η ροή, η πυκνότητα και η μέθοδος της χορήγησης του οξυγόνου
• Η χορήγηση οξυγόνου πρέπει να είναι συνεχής
• Απαγορεύεται η διακεκομμένη χορήγηση οξυγόνου σε ασθενή εκτός εάν υπάρχει ειδική εντολή ιατρού
• Επιβάλλεται η συνεχής παρακολούθηση της υποξαιμίας με μέτρηση αερίων αίματος
• Επιβάλλεται η τοποθέτηση πινακίδας που να αναφέρει ότι απαγορεύεται το κάπνισμα
• Επιβάλλεται η διακοπή χορήγησης οξυγόνου όταν πρόκειται να πάρουμε ηλεκτροκαρδιογράφημα ή ακτινογραφία
• Είναι απαραίτητη η εφύγρανση

 

ή

Βασικές αρχές οξυγονοθεραπείας – Λήψη μέτρων κατά τη χορήγηση οξυγόνου.

Το οξυγόνο είναι φάρμακο. Κατά συνέπεια, πρέπει να χορηγείται κατόπιν γραπτής ιατρικής εντολής και να αναγράφεται η έναρξη, η ροή, η πυκνότητα και η μέθοδος χορήγησης.

Για να γίνει έναρξη της οξυγονοθεραπείας, πρέπει να προηγηθεί έλεγχος των αερίων αίματος από το γιατρό. Πολύ βασικό ρόλο κατά τη χορήγηση τον οξυγόνου παίζει η εφύγρανση, η οποία είναι απαραίτητη, για να μην ξηραίνονται οι αναπνευστικοί βλεννογόνοι.

Η διακοπή της οξυγονοθεραπείας σ’ ένα υποξαιμικό άρρωστο, για οποιοδήποτε λόγο (π.χ. διακομιδή για παρακλινικές εξετάσεις) είναι επικίνδυνη. Δεν είναι σπάνιοι οι θάνατοι «των ασανσέρ. ή του πρωινού ροφήματος», όπου ο άρρωστος έβγαλε τη μάσκα του. Η χρήση φορητής φιάλης οξυγόνου δίνει τη λύση κατά τις μετακινήσεις τον αρρώστου.

Επίσης πρέπει να ενημερώνονται οι άρρωστοι και οι συγγενείς για τους κινδύνους πού προκύπτουν, όταν τροποποιούν τη δόση ή διακόπτουν από μόνοι τούς την οξυγονοθεραπεία.

Στους χώρους πού υπάρχει παροχή οξυγόνου ο κίνδυνος πυρκαγιάς είναι πολύ μεγάλος. Γι’ αυτά παίρνονται κάποια μέτρα πρόληψης, όπως:

– Κατάλληλη γείωση όλων των πηγών παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και ιατρικών συσκευών.

– Απαγόρευση τον καπνίσματος, με την τοποθέτηση ειδικής πινακίδας.

– Αποφυγή λειτουργίας ηλεκτρικών συσκευών (Θερμάστρες), αναπτήρων, κτλ.

– Απαγόρευση των συσκευών που παράγουν σπινθήρα.

– Δεν επιτρέπεται η χρησιμοποίηση λιπαρών ουσιών και εύφλεκτων διαλυμάτων (λιπαντικά λάδια, αλκοόλη, αιθέρας, αντισηπτικά) στις συσκευές χορήγησης οξυγόνου, όταν αυτές λειτουργούν, γιατί μπορεί εύκολα να αναφλεγούν.

Οξείες επιπλοκές.

α) Υπογλυκαιμία: Συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια της ινσουλινοθεραπείας. ‘Όταν το σάκχαρο στο αίμα πέσει στο 45-50 mg% και συνοδεύεται από ιδρώτα, τρεμούλιασμα, μούδιασμα γύρω από το στόμα, ζάλη, έντονη πείνα, αίσθημα παλμών, νευρικότητα και πονοκέφαλο, τότε πρέπει να αντιμετωπισθεί αμέσως με τη λήψη ζάχαρης ή καραμέλας. Καλό είναι να φέρει κάρτα μαζί του, που να αναφέρει ότι είναι διαβητικός και στην τσέπη του να έχει πάντα ζαχαρίνες ή καραμέλες. Αυτό είναι μέρος της εκπαίδευσης του αρρώστου από το νοσηλευτή του διαβητολογικού ιατρείου.

β) Διαβητική οξέωση: Αυτή οφείλεται στη διακοπή ή μείωση της δόσης της ινσουλίνης, παρουσιάζει υπεργλυκαιμία και εμφανίζεται σε καινούργιούς διαβητικούς τύπου 1 και στη διάρκεια άλλης αρρώστιας (π.χ. πνευμονία, ουρολοίμωξη). Απαιτεί άμεση ιατρική και νοσηλευτική φροντίδα.

Χρόνιες επιπλοκές ΣΔ.

• Στους οφθαλμούς (αμφιβληστροειδοπάθεια).
• Στα νεύρα (μούδιασμα, κράμπες, ψυχρά δάκτυλα, καυσαλγία στα κάτω άκρα κτλ.).
• Στα αγγεία (μικροαγγειοπάθεια).
• Στους νεφρούς (νεφροπάθεια μέχρι νεφρική ανεπάρκεια).

Ενδοφλέβια χορηγούνται φάρμακα και υγρά. Οι φλέβες παρέχουν ένα θαυμάσιο δρόμο για χορήγηση υγρών, ηλεκτρολυτών και θρεπτικών ουσιών. Τα υγρά που εισάγονται στην κυκλοφορία είναι συνήθως διαλύματα γλυκόζης ή ηλεκτρολυτικά.

Πλεονεκτήματα της μεθόδου:

1. Με την ενδοφλέβια ένεση έχουμε γρήγορη απορρόφηση και δράση τoυ φαρμάκου.
2. Το φάρμακο φτάνει στους ιστούς με το αίμα σε 15-20 δευτερόλεπτα.
3. Χορηγούνται φάρμακα με μεγάλη τοπική ερεθιστική και τοξική δράση που, αν ενεθούν ενδομυϊκά ή υποδόρια, προκαλούν νέκρωση των ιστών.
4. Χορηγούνται μεγάλες ποσότητες υγρών, αίματος κ.ά.
5. Με τον εμπλουτισμό του ορού με φάρμακα ελαττώνεται ο αριθμός ενδοφλεβίων και ενδομυικών ενέσεων και μειώνεται η ταλαιπωρία του ασθενούς.

Η άμεση ενδοφλέβια χορήγηση φαρμάκων με σύριγγα περιορίζεται μόνο στις μονάδες εντατικής θεραπείας και γίνεται από καλά εκπαιδευμένο προσωπικό.